Veel samenwoners twijfelen of een testament en/of samenlevingscontract inclusief verblijvingsbeding noodzakelijk is wanneer zij (voor het eerst) een huis kopen. Ook een geregistreerd partnerschap en trouwen behoren namelijk tot de mogelijkheden, zeker als er al kinderen zijn of aankomen.
In dit artikel ga ik dieper in op de verschillen tussen een samenlevingscontact, geregistreerd partnerschap, testament en een huwelijk. Dit helpt jou om jezelf goed voor te bereiden en je financiële kennis te vergroten. Ga echter altijd in gesprek met een financieel adviseur en/of notaris. Iedere situatie is namelijk anders en vraagt om een specifieke oplossing.
Verblijvingsbeding & samenlevingscontract: zo werkt dat
Wie (voor het eerst) gaat samenwonen, moet veel financiële zaken goed regelen. Zo voorkom je veel ellende mocht je relatie onverhoopt stranden of één van jullie komen te overlijden. Ook heeft het bepaalde gevolgen hebben voor jaarlijkse belastingen en de erfenis.
Een van de oplossingen om dit goed te regelen is een samenlevingscontract met verblijvingsbeding. Een verblijvingsbeding (ook wel verblijvensbeding genoemd) is een afspraak in het samenlevingscontract die stelt dat het volledige gezamenlijke vermogen en bezittingen aan de langstlevende persoon toekomt. Met deze afspraak zorg je ervoor dat mocht één van jullie komen te overlijden, de ander automatisch eigenaar is van alle gemeenschappelijke bezittingen en goederen.
Dat is belangrijk, want stel dat er geen verblijvingsbeding is of dat je samenwoont zonder samenlevingscontract, dan kan het zijn dat je bijvoorbeeld noodgedwongen het huis moet verkopen. Dit is zo omdat bij overlijden niet automatisch je vriend / vriendin met wie je samenwoont de wettige erfgenaam is, maar de directe familie (ouders/broers/zussen/kinderen).
Waarom een samenlevingscontact met verblijvingsbeding?
Wil je het goed regelen, dan is een verblijvingsbeding in een samenlevingscontract een mogelijkheid. In een samenlevingscontract kun je namelijk afspreken dat bepaalde spullen (zoals het huis en de inboedel) van jullie samen zijn. Dit doe je door middel van een verblijvingsbeding en regel je via de notaris.
Dit verblijvingsbeding zorgt dat, mocht één van jullie komen te overlijden, de wettige erfgenamen geen aanspraak kunnen maken op jullie gezamenlijke spullen. Hier zijn immers aparte afspraken over gemaakt in de vorm van het verblijvingsbeding. Hiermee komen de gemeenschappelijke spullen dus toe aan de langstlevende partner en niet aan de wettelijke erfgenamen.
Het verblijvingsbeding is een aparte clausule in een samenlevingscontract en is opgesteld door een notaris. Belangrijk punt is dat het in een verblijvingsbeding altijd gaat om gezamenlijke bezittingen (zoals het huis wanneer je dit samen hebt gekocht of bijvoorbeeld je inboedel). Wanneer je ook je eigen bezittingen (denk bijvoorbeeld aan je persoonlijke spaarrekening) wilt nalaten aan je samenwonende partner, is hiervoor een testament nodig. Hetzelfde is het geval indien één van jullie het huis heeft gekocht en de ander inwoont. Ook dan is een testament noodzakelijk.
Verblijvingsbeding & erfbelasting samenlevingscontract
Een samenlevingscontract met verblijvingsbeding heeft ook invloed op de erfbelasting mocht één van jullie komen te overlijden. Dankzij een verblijvingsbeding in je samenlevingscontract heb je recht op een veel hogere vrijstelling voor de erfbelasting. Zonder verblijvingsgeding heb je recht op een vrijstelling van slechts €2.000,-. Met een verblijvensbeding heb je recht op ruim €600.000 gezamenlijk vermogen zonder daarover belasting te betalen.
Daarnaast is het belangrijk om te weten dat het verblijvingsbeding bij overlijden pas geldt nadat je minimaal 6 maanden samenwoont vanaf het moment van ondertekenen van het samenlevingscontract. Bedenk dus altijd dat, mocht je (on)verwacht te komen overlijden in de eerste 6 maanden nadat je samenwoont, het verblijvingsbeding niet geldig is. Een testament geeft deze garantie wel. Ten slotte is het goed om te weten is dat je een rechtsgeldig verblijvingsbeding alleen kunt regelen via een notaris.
Waarom een samenlevingscontact?
Naast het verblijvingsbeding regel je ook andere zaken in een samenlevingscontract. In het samenlevingscontract maak je (financiële) afspraken voor de periode van het samenwonen en voor het einde ervan (=uit elkaar gaan of overlijden). Een samenlevingscontract zorgt voor extra zekerheid wanneer je gaat samenwonen. In een samenlevingscontract maak je afspraken over zaken als je gezamenlijke huishouden en inleg voor je gedeelde kosten zoals boodschappen, auto en eigen spaargeld.
Daarnaast kun je vastleggen wat ieders inbreng is wanneer je gaat samenwonen en welke spullen van wie zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de auto of dure materiele zaken als kunstwerken. Op deze manier krijg je nooit ruzie wanneer jullie uit elkaar gaan, alle zaken zijn immers vastgelegd in het samenlevingscontract. Vaak zie je dat dit soort specifieke zaken alleen worden vastgelegd bij goederen met een specifieke emotionele of financiële waarde. Je notaris kan je hierbij helpen. Samenwonen zonder samenlevingscontract brengt dus (grotere) risico’s met zich mee en kan je veel erfbelasting kosten bij overlijden.
Samenlevingscontract fiscaal partner
Samenwonen heeft ook fiscale gevolgen. Wie gaat samenwonen met een samenlevingscontract, zal door de belastingdienst worden gezien als fiscaal partners. Daarmee heb je bepaalde belastingvoordelen tijdens je jaarlijkse aangifte.
Zo kun je als fiscaal partners profiteren van het verdelen van aftrekposten tijdens je jaarlijkse belastingaangifte. Je hoeft daardoor dus vaak minder belasting te betalen! Fiscaal partner zijn heeft vooral invloed op jullie vermogen in box 3 (zoals spaargeld, gezamenlijke rekeningen en aandelen).
Wie fiscaal partner is mag namelijk ieders afzonderlijke vermogen bij elkaar optellen. Daarmee ben je ook voor het dubbele bedrag vrijgesteld van vermogensbelasting. In 2021 betaal je als fiscaal partners namelijk pas belasting bij een gezamenlijk vermogen van € 100.000. Wie geen fiscaal partner is moet vermogensbelasting betalen over een bedrag van €50.000.
Een simpel voorbeeld: stel jij hebt een spaarrekening van €60.000 euro en je partner een spaarrekening van €20.000. Wanneer jullie geen fiscaal partners zijn, dan moet jij wel vermogensbelasting betalen en je vriendin niet. Jouw spaarrekening is immers hoger (€60.000) dan het vrijgestelde bedrag voor niet-fiscaal partners (=€50.000). Die van je vriendin niet (€20.000). Ben je wel fiscaal partners, dan mag je beide vermogens bij elkaar optellen (=€70.000) en blijf je onder de grens van €100.000.
Verschil trouwen geregistreerd partnerschap
Naast een samenlevingscontract zijn er nog andere opties mogelijk om (financiële) zaken goed te regelen. Zo kan je ook kiezen voor een geregistreerd partnerschap of trouwen.
Belangrijk om te weten is dat er een aantal verschillen zijn tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap. Zo geef je bij een huwelijk elkaar een jawoord via een ceremonie. Bij een geregistreerd partnerschap is dat niet verplicht (het mag wel uiteraard!). Ook is het zo dat alleen een rechter een huwelijk kan beëindigen. Een notaris of advocaat kan echter een geregistreerd partnerschap ook beëindigen, maar alleen in het geval wanneer er geen kinderen zijn.
Naast verschillen zijn er vooral overeenkomsten. Door met elkaar te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan, leg je vast dat je elkaars partner bent. Ook heb je automatisch bepaalde rechten en plichten naar elkaar. Zo mag je de achternaam gebruiken en zijn jullie elkaars wettelijke erfgenaam.
Daarnaast is er bij beide samenlevingsvormen in principe sprake van beperkte gemeenschap van goederen. Je schulden en bezittingen die je had voor het geregistreerd partnerschap blijven van jou. Hetzelfde is het geval voor erfenissen en schenkingen. Wat je samen opbouwt tijdens het partnerschap is wel van jullie beiden. Uiteraard is het mogelijk om deze voorwaarden te wijzigen, dit doe je via de notaris.
Samenlevingscontract, geregistreerd partnerschap, huwelijk & kinderen
Zoals je eerder hebt gelezen geeft een samenlevingscontract (inclusief verblijvingsbeding) je diverse financiële zekerheden. Vanaf het moment dat er kinderen komen, zijn er een aantal zaken die veranderen.
Het verblijvingsbeding is juridisch echter niet meer geldig als er kinderen komen. In dat geval hebben de kinderen, bij overlijden, recht op hun deel van de erfenis. Ongeacht hoe oud je kind is. Het is dus mogelijk dat je partner in de problemen komt als kinderen hun deel van de erfenis opeisen.
Dit is te voorkomen door een testament op te maken. Dan kun je de partner tot (volledige) erfgenaam maken. Dan moet het kind wachten op zijn of haar erfdeel totdat de andere (stief)ouder overlijdt.
Wanneer er sprake is van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, liggen de kaarten anders. Een kind uit een huwelijk en geregistreerd partnerschap betekent dat je allebei automatisch juridisch ouder bent. Je hebt beiden het ouderlijk gezag over het kind. Wil je specifieke zaken regelen voor de erfenis, dan kan een testament handig zijn. Laat je hierover informeren door een financieel adviseur of notaris.
De ‘samenwonen wat regelen?’ checklist:
Zoals je inmiddels hebt kunnen lezen, moet je een aantal zaken goed regelen als je gaat samenwonen. Speciaal daarvoor heb ik de ‘samenwonen wat regelen’ checklist gemaakt. Deze checklist helpt je als huizenkoper wanneer je twijfelt over een testament, samenlevingscontract, trouwen en/of geregistreerd partnerschap.
- Raadpleeg altijd een onafhankelijke financieel adviseur. Iedere situatie is namelijk anders. Hij/zij kost geld, maar gaat je vrijwel zeker ook geld opleveren dankzij besparingen of slimme financiële constructies.
- Check je (levens)verzekeringen! Zo ben je verplicht om een opstalverzekering (tegenwoordig ook wel woonhuisverzekering genoemd) af te sluiten. Daarnaast is het soms slim (en goedkoper) om bepaalde verzekeringen samen af te sluiten. Ook zijn er speciale overlijdensrisicoverzekeringen die je hypotheek schuld verlagen. In dit blog lees je er meer over, maar raadpleeg altijd een adviseur voor jouw specifieke situatie.
- Check je pensioen en die van je partner. Soms ben je namelijk verplicht om samenwonen te melden bij je pensioenuitvoerder wil je aanspraak maken op nabestaande pensioen en/of arbeidsongeschiktheidspensioen. Hier lees je meer over je pensioen. Ook voor pensioenen kan je terecht bij je financieel adviseur.
- Wil je gaan verbouwen of zonnepanelen plaatsen in je nieuwe huis? Dan zijn er tegenwoordig allerlei subsidies beschikbaar. Lees hier meer over deze subsidies. Daarnaast is het mogelijk om een verbouwing mee te financieren in je hypotheek. Vraag je adviseur naar de mogelijkheden.
- Moet je nog een bod doen? Bekijk en bespreek dan altijd de mogelijkheden voor het eventueel ontlopen van de overdrachtsbelasting. In dit artikel lees je er meer over.
- Samenlevingscontract, geregistreerd partnerschap of trouwen? Wat je ook kiest, lees jezelf goed in en laat je adviseren door een erkend adviseur en notaris.
- Ten slotte: geniet vooral en ga er samen iets moois van maken 😁!
Meer lezen?
Wil je meer lezen over financiële producten? In dit blog lees je alles over diverse financiële producten.
Ben je klaar met verbouwen en inrichten? Ga dan lekker genieten en lees één van deze 12 boeken over management en zelfhulp.
Ben je voor het eerst op deze site? Kijk dan zeker op deze pagina en maak een vliegende start met het verzilveren van je inspanningen!
Ga je binnenkort bieden op een woning? Gebruik dan deze succesvolle biedingsbrief en sla je slag op de woningmarkt!
